آسمونیا

تاثیرات و عوارض داروی هپارین

نام ژنریک

Heparin Sodium

اشکال دارویی :ویال

در وبلاگ  کاراینفو همراه ما باشید

• کم کاری تیروئید

• فلسفه ی شب یلدا

• عوارض کاشت مو

• درمان زگیل تناسلی

• بوتاکس

جزئیات و درمان های داروی هپارین

آمپول هپارین چیست؟

آمپول هپارین (Heparin) در پیشگیری و درمان ترومبوز وردهای عمقی و ترومبوآمبولی ریوی، جلوگیری از انعقاد خون در گردش خون خارج بدن طی جراحی قلب و روش های دیالیز، به عنوان داروی کمکی در درمان آمبولی شریانی محیطی و کاهش خطر بروز ترومبوز مغزی و مرگ در بیمارانی که دچار حمله پیشرونده شدید و ناگهانی می شوند، مصرف می شود.

هپارین در صورت تزریق زیر جلدی به آهستگی جذب شده و از طریق کلیه دفع می شود. اشکال دارویی آن به صورت آمپول های تزریقی 5000 واحد در میلی لیتر و 10000 واحد در میلی لیتر می باشد.

موارد مصرف هپارین

الف) ترومبوز وریدهای عمقی، آمبولی ریوی.

ب) پیشگیری از آمبولی، بعد از MI، ترومبوز مغزی به دنبال سکته مغزی، لخته در بطن چپ.

پ) مصرف در جراحی باز قلب.

ت) انعقاد منتشر داخل عروقی.

ث) باز نگهداشتن کاتترهای داخل وریدی.

ج) آنژین ناپایدار.

مقدارمصرف هپارین

بزرگسالان :

برنامه درمانی بامقدار کامل :از راه زیر جلدی ، ابتدا 20/000 ـ 10/000واحد بصورت عمیق (داخل چربی ) و سپس هر 8 ساعت 10/000 ـ 8000 واحد یا هر 12ساعت 20/000 ـ 15/000 واحد یا با توجه به نتایج آزمونهای انعقادی تزریق می شود.

از راه وریدی ، ابتدا 10/000 واحدو سپس هر 6 ـ 4 ساعت 10/000 ـ 5000واحد یا u/kg 100 هر 4 ساعت یا با توجه به نتایج آزمونهای انعقادی تزریق می شود.

از راه انفوزیون وریدی ، مقدار 40/000 ـ 20/000 واحد در 1000 میلی لیتر محلول کلرور سدیم ایزوتونیک تزریقی درمدت زمان بیش از 24 ساعت مصرف می شود. سرعت انفوزیون ، اغلب 1000واحد در هر ساعت است .

برنامه درمانی با مقادیر کم :

مقدار 5000 واحد 2 ساعت قبل از جراحی و 12 ـ 8 ساعت پس از آن بمدت حداکثر 7روز بصورت زیر جلدی عمیق (داخل چربی ) تزریق می شود.

کودکان :

از راه وریدی ، ابتدا u/kg 50 وسپس u/kg 100 ـ 50 هر 4 ساعت یا براساس نتایج آزمونهای انعقادی تزریق می شود. از راه انفوزیون وریدی ، ابتدا50u/kg بصورت مقدار حمله ای و سپس 100 u/kg هر 4 ساعت یا براساس نتایج آزمونهای انعقادی تزریق می شود.

نحوه مصرف هپارین

دوز مصرف هپارین

مصرف این دارو از طریق تزریق وریدی یا زیر پوستی انجام می شود و هپارین نباید به ماهیچه تزریق شود.

دوز مصرف این دارو بر اساس وزن ، مشکل پزشکی و پاسخ به درمان مشخص می شود.هپارین گاهی اوقات در یک روز بین 1 تا 6 مرتبه تزریق می شود و گاهی هم از طریق سرم این تزریق به آهستگی و قطره قطره صورت می گیرد.

مقدار و نحوه و نیروی تزریق این دارو در شکل های بسیاری صورت می گیرد. اما مشکلات جدی زمانی آغاز می شود که در دوز و نحوه تزریق و نیرویی که این دارو باید بر اساس آن تزریق شود اشتباه صورت بگیرد. بنابراین تزریق باید بر اساس دستورالعمل ارائه شده و صحیح پیش برود.

ضمن اینکه حین مصرف هپارین باید به شدت مراقب تداخل دارویی بود. به طور کل باید پیش از مصرف هپارین با پزشک درباره سایر داروهایی که با نسخه یا بدون نسخه استفاده می شود یا حتی داروهای گیاهی و تغذیه فرد مشورت کرد.

به عنوان مثال اگر از آسپرین، سایر داروهای حاوی آسپرین ، داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوپروفن (ادویل ، موترین) و ناپروکسن استفاده می شود ، پیش از شروع مصرف هپارین باید حتما پزشک را در جریان گذاشت. ضمن اینکه این داروها فقط برخی از داروهایی هستند که باید درباره تداخل آنها با هپارین احتیاط کرد و پزشک را در این مورد حتما و قطعا مطلع کرد.

مکانیسم اثر هپارین

هپارین، به صورت غیر مستقیم در جایگاههای متعدد در هر دو راه داخلی و خارجی انعقاد خون اثر کرده و عمل مهار کننده آنتی ترومبین III( کوفاکتور هپارین ) را بر چندین فاکتور انعقادی فغال شده، از جمله ترومبین ( فاکتور IIA)IXa، Xa، XIa، XIIa تشدید می کند. مهار فاکتور فعال شده Xa با تولید ترومبین تداخل کرده و در نتیجه اعمال مختلف ترومبین را در انعقاد خون مهار می کند. هپارین همچنین تشکیل کمپلکس آنتی ترومبین III ترومبین را تسریع می نماید و با این عمل، ترومبین را غیر فعال کرده مانع تبدیل فیبرینوژن به فیبرین می گردد. هپارین از طریق مهار فعال شدن فاکتورهای تثبیت کننده فیبرین توسط ترومبین، از تشکیل لخته فیبرینی پایدار جلوگیری می کند.

فارماکوکینتیک هپارین

پیوند هپارین به پروتئین بسیار زیاد است. متابولیسم دارو کبدی است. نیمه عمر هپارین بطور متوسط 5/1 ساعت است. در صورت تزریق مستقیم وریدی، شروع اثر دارو فوری است. در تزریق زیر جلدی، شروع اثر معمولاً به صورت متابولیت و از طریق کلیه دفع می شود.

منع مصرف هپارین

این دارو در بیماران مبتلا به هموفیلی و سایر اختلالات خونی، کمی پلاکت خون، اولسرپیتیک، خونریزی اخیر مغزی، زیادی شدید فشار خون، بیماری شدید کبد، آنوریسم، نارسایی کلیه، پس از صدمات شدید یا جراحی اخیر، و حساسیت به هپارین، موارد تهدید به سقط و خونریزی عروق مغزی نباید مصرف شود.

مصرف هپارین در بارداری

هپارین از سد جفت عبور نمی کند. در دوران بارداری به ویژه در سه ماهه سوم و دوران پس از زایمان به علت خطر خونریزی از محل اتصال جفت به رحم و خونریزی در مادر، دارو را با احتیاط مصرف کنید. درمان با هپارین در دوران بارداری که بیش از یک ماه طول بکشد، می تواند در مادر استئوپنی و استئوپروز ایجاد کند.

مصرف هپارین در دوران بارداری

مصرف هپارین در شیردهی

هپارین در شیر ترشح نمی شود.

مصرف هپارین در کودکان

به علت خطر مصرف بیش از حد، از محلو ل های heparin lock که حاوی mg/ml 100 هپارین سدیم می باشد، برای استفاده در نوزادان به ویژه آن هایی که با وزن کم متولد شده اند، اجتناب شود. از تزریق هپارین های حاوی بنزیل الکل در نوزادان نارس خودداری شود.

مصرف هپارین در سالمندان

زنان بزرگتر از 60 سال سطح پلاسمایی هپارین بالاتری داشته و PTT در آن ها طولانی تر می باشد.

اثر بر آزمایشهای تشخیصی

هپارین موجب طولانی شدن زمان پروترومبین (‏PT‏) و ‏INR‏ و ‏PTT‏ می شود و ممکن است به طور کاذب غلظت آسپارتات ‏آمینوترانسفراز (‏AST‏) و آلانین آمینوترانسفراز (‏ALT‏) سرم را افزایش دهد. ممکن است شمارش پلاکت را کاهش دهد. ‏ممکن است پیک جذب را در تست سولفوبروموفتالئین افزایش دهد. ممکن است به صورت کاذب نتایج تست تیروئید را ‏افزایش دهد. ‏

مسمومیت و درمان هپارین

تظاهرات بالینی:خونریزی.

درمان:قطع فوری مصرف دارو معمولاً موجب کنترل خونریزی می شود، ولی در صورت خونریزی شدید ممکن است به درمان با سولفات پروتامین احتیاج باشد. 1 میلی گرم پروتامین سولفات، 90 واحد از هپارین bovine یا 115 واحد از هپارین porcine را خنثی می کند.

هپارین در صورت تزریق وریدی، به سرعت از خون خارج می شود. بنابراین، مقدار مصرف پروتامین به زمان مصرف هپارین بستگی دارد. پروتامین باید به آهستگی (طی سه دقیقه) تزریق وریدی شود و نباید بیش از 50 میلی گرم در هر 10 دقیقه مصرف گردد.

هپارین در صورت تزریق زیر جلدی به آهستگی جذب می شود. پروتامین باید به صورت مقدار اولیه 50-25 میلی گرم یا 1 تا 1.5 میلی گرم پروتامین به ازاء هر 100 واحد هپارین تجویز شود و به دنبال آن، با انفوزیون ثابت، باقیمانده مقدار محاسبه شده طی 16-8 ساعت مصرف شود.

در موارد خونریزی شدید، ممکن است انتقال خون لازم باشد.

تداخل دارویی هپارین

آنتی هیستامین ، گلیکوزیدهای قلبی، نیکوتین و تتراسایکلین ها ممکن است اثرات ضد انعقادی هپارین را از بین ببرند. تنظیم دوز دارو لازم می باشد. آسپیرین می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. در صورت استفاده توأم، پارامترهای انعقادی و بیمار را بررسی کنید.

سفالوسپورین ها، ضد انعقادهای خوراکی، پنی سیلین ها و مهارکننده های پلاکت ممکن است اثرات ضد انعقادی را افزایش دهند. PT، INR و PTT بیمار را مونیتور کنید.

داروهای ترومبولیتیک ممکن است خطرات خونریزی را افزایش دهند. دوزاژ برای هر نفر به صورت فردی مشخص و بیمار بررسی شود. Dong quai، سیر، جینجر، جینکو، motherwort و red clover ممکن است ریسک خونریزی را افزایش دهند.

عوارض جانبی هپارین

عوارض جانبی معمول بر اثر مصرف هپارین؛ اگر فردی حین مصرف هپارین با هر کدام از این علائم مواجه شد که به مرور شدت گرفتند و یا اینکه از بین نرفتند باید با پزشک خود تماس بگیرد و وی را از این موضوع مطلع کند:

- قرمزی، درد، کبودی و یا زخم در محل تزرق

- ریزش مو

عوارض جانبی جدی بر اثر مصرف هپارین؛ اگر فردی حین مصرف هپارین با هر کدام از این عوارض جانبی جدی مواجه شد باید خیلی فوری به پزشک خود مراجعه کند:

- استفراغ خونی و یا به رنگ قهوه

- مدفوع به رنگ قرمز روشن ، سیاه یا قیری مانند

- ادرار خونی

- خونریزی یا کبودی غیر عادی

- خستگی بیش از حد و بسیار زیاد

- حالت تهوع یا استفراغ

- احساس درد ، فشار و سنگینی و ناراحتی در فقسه سینه

- احساس ناراحتی در نواحی شانه ، بازوها ، فک ، گردن و پشت

- تعریق بیش از حد

- سرفه های خونی

- سردردهای شدید و ناگهانی

- غش کردن یا احساس سبکی در سر

- از دست دادن ناگهانی تعادل و مشکل در راه رفتن

- گیجی ناگهانی

- مشکل ناگهانی در صحبت کردن و درک کردن

- بی حسی و ضعف ناگهانی در صورت ، دست ها و پاها

- مشکل در نگاه کردن از یک یا هر دو چشم

- تغییرات رنگی پوست و ظاهر شدن رنگ های بنفش و سیاه در پوست

- درد یا تغییرات رنگی آبی و سیاه در دست ها و پاها

- خارش و سوزش (بخصوص در قسمت کف پا)

- تب یا لرز کردن

- خس خس سینه ، تنگی نفس ، مشکل در تنفس ، مشکل در بلع ، خارش و کهیر

- درد یا شکستگی در استخوان

مراقبت های پرستاری

این دارو به داخل ورید و یا زیر پوست تزریق می شود این دارو به ماهیچه تزریق نمی شود.

اگر شما هپارین را در زیر پوست تزریق می کنید محل تزریق را با الکل تمیز کنید. محل تزریق را هر بار برای کاهش آسیب زیر پوست تغییر دهید. از این دارو هر روز در یک استفاده کنید. دکتر شما ممکن است این دارو را به یک داروی ضد انعقاد خوراکی ( مانند وارفارین ) تبدیل کند.

اگر شما به محصولات گوشت خوک حساسیت دارید قبل از استفاده از هپارین، با دکتر یا داروساز خود بگویید.

قبل از استفاده از این دارو، با دکتر خود و یا داروساز سابقه پزشکی خود، به خصوص تعداد بسیار کم پلاکت (ترومبوسیتوپنی)، خونریزی غیر قابل کنترل، فشار خون بالا، مشکلات قلبی (مانند عفونت قلب، حمله قلبی)، عمل جراحی اخیر، سرطان، خونریزی یا اختلالات انعقادی (مانند هموفیلی، کمبود آنتی ترومبین III)، زخم معده یا روده، بیماری کبد، خونریزی فعلی یا اخیر (دوره قاعدگی ).

این دارو ممکن است سبب خونریزی معده شود. از نوشیدنی های الکلی اجتناب کنید.

قبل از جراحی، یا دندانپزشک مصرف این دارو را با دکتر در میان بگذارید.

این دارو حاوی سدیم است. اگر شما یک رژیم غذایی با نمک محدود دارید و یا اگر شما یک بیماری ( مانند نارسایی احتقانی قلب ) دارید که می تواند با خوردن نمک بدتر شود با دکتر یا داروساز خود مشورت کنید.

افراد مسن، به ویژه زنان بیش از 60 سال سن، ممکن است حساسیت بیشتری به اثرات جانبی این دارو به خصوص خونریزی داشته باشند.

عوارض هپارین چیست

هشدارهای هپارین

1- این دارو در موارد زیر باید با احتیاط مصرف شود:

بیحسی منطقه ای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر، دیسکرازی خونی بخصوص کمی پلاکت های خون، زایمان اخیر، آندوکاردیت تحت حاد باکتریایی، جراحی های اخیر اعصاب یا چشم یا در مواردی که نیاز به عمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد،عیب شدید کار کلیه، جراحی عمده یا زخم هایی که سبب به وجود آمدن سطوح باز و وسیع می شوند، صدمه شدید به ویژه به دستگاه عصبی مرکزی، سوراخ شدگی نخاع، زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی، ادراری، تنفسی، واسکولیت شدید و عیب شدید کار کبد.

2- توصیه می شود در بیمارانی که هپارین مصرف می کنند، از تزریق عضلانی سایر داروها، به دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریق خودداری شود. 3- خونریزی از لثه ممکن است نشانه مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان با هپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی جراحی های دهان و پس از آن را افزایش می دهد.

4- از آنجا که هپارین از بافت های حیوانی تهیه می شود، توصیه می شود در بیمارانی که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدا مقدار آزمایشی 1000 واحد قبل از شروع درمان تزریق شود.

5- در صورت استفاده از برنامه درمانی با مقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف دارو باید با توجه به نتایج آزمون های انعقاد خون برای هر فرد تنظیم شود.

علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل:

خون دماغ.

خون در ادرار.

مدفوع قیری تیره.

کبودی آسان.

خونریزی غیر معمول.

خون قرمز در مدفوع.

استفراغ خونین و یا به رنگ قهوه.

دارو های هم گروه هپارین

• Dalteparin
• Enoxaparin Sodium
• Tinzaparin

نحوۀ نگهداری هپارین

دور از نور و در دمای کمتر از 30 درجه سانتی گراد نگهداری گردد. از یخ زدگی محافظت گردد.

بسته بندی هپارین

• آمپول 5000 واحد در 1 میلی لیتر:بسته بندی 5 عددی

• آمپول 10،000 واحد در 1 میلی لیتر:بسته بندی 5 عددی

منبع:نمناک